Kiểm soát bệnh tiểu đường thai kỳ

Tiểu đường thai kỳ là bệnh thai phụ có thể dễ dàng gặp phải trong thời gian mang thai do việc ăn uống không được kiểm soát hoặc sự thay đổi trong trao đổi chất của nhau thai. Dưới đây là cách kiểm soát bệnh tiểu đường thai kỳ mà thai phụ nên biết. 

1. Hiểu về tiểu đường thai kỳ

Bệnh tiểu đường thai kỳ được chẩn đoán trong khi mang thai khi cơ thể bạn không thể đáp ứng nhu cầu bổ sung về sản xuất insulin dẫn đến mức đường huyết cao. Bệnh tiểu đường thai kỳ được quản lý bằng cách theo dõi mức đường huyết, áp dụng một kế hoạch ăn uống lành mạnh và thực hiện các hoạt động thể chất thường xuyên. Kiếm soát hiệu quả tiểu đường thai kỳ sẽ làm giảm nguy cơ biến chứng trong thai kỳ và sự ra đời của em bé.

Nhóm chăm sóc sức khỏe của bạn bao gồm bác sĩ, chuyên gia, chuyên gia dinh dưỡng có thể giúp bạn theo dõi lượng đường trong máu, ăn uống lành mạnh và hoạt động thể chất.

Có ba thành phần cơ bản trong việc quản lý hiệu quả tiểu đường thai kỳ:

- Theo dõi lượng đường trong máu

- Áp dụng một mô hình ăn uống lành mạnh

- Hoạt động thể chất

Tiểu đường thai kỳ thường có thể được quản lý ban đầu bằng cách ăn uống lành mạnh và vận động cơ thể thường xuyên. Tuy nhiên, đối với một số phụ nữ bị tiểu đường thai kỳ, việc tiêm insulin sẽ cần thiết trong thời gian mang thai. Khoảng 10 - 20% phụ nữ sẽ cần insulin; Tuy nhiên, khi em bé được sinh ra insulin không còn cần thiết nữa. Điều này là an toàn cho cả bạn và em bé của bạn.

Sau khi em bé được sinh ra, bệnh tiểu đường thai kỳ thường biến mất. Một xét nghiệm đường huyết đặc biệt (Xét nghiệm Dung nạp Glucose đường uống) (OGTT) được thực hiện sáu tuần sau khi sinh để đảm bảo rằng lượng đường trong máu đã trở lại bình thường. Tuy nhiên, những phụ nữ bị tiểu đường thai kỳ có nguy cơ phát triển bệnh tiểu đường tuýp 2 sau này trong cuộc đời và nên được xét nghiệm bệnh tiểu đường ít nhất định kỳ 2 - 3 năm.

Kiểm soát bệnh tiểu đường thai kỳ như thế nào là tốt?

2. Tiểu đường thai kỳ có ảnh hưởng đến thai nhi không?

Nếu bệnh tiểu đường thai kỳ không được chăm sóc tốt (lượng đường trong máu vẫn cao) có thể dẫn đến các vấn đề như thai nhi lớn, sẩy thai và thai chết lưu. Thai nhi lớn có thể gây nguy cơ chấn thương khi sinh, sinh mổ. Người mẹ có thể sinh non. Nếu có bất kỳ vấn đề gì xảy ra, bệnh viện sẽ chăm sóc cho bạn và em bé của bạn.

>>>>>>Xem thêm: Những ảnh hưởng của tiểu đường thai kỳ tới thai phụ và thai nhi.

3. Theo dõi lượng đường trong máu trong khi mang thai

Điều quan trọng là theo dõi lượng đường trong máu ở nhà để kiểm tra xem việc kiểm soát bệnh tiểu đường thai kỳ có đang giữ mức đường huyết của bạn trong phạm vi mục tiêu hay không. Bác sĩcó thể chỉ cho bệnh nhân cách kiểm tra lượng đường trong máu và giúp hiểu về lượng đường huyết trong cơ thể. Điều này là để đảm bảo điều trị thích hợp có thể được quản lý và thay đổi khi cần thiết.

4. Mục tiêu quản lý đường huyết 

Bác sĩ  sẽ tư vấn cho thai phụ về mức độ mục tiêu và thời gian thử nghiệm đường huyết được đề xuất.

Nếu mức đường huyết của thai phụ không thể được quản lý bằng cách ăn uống lành mạnh và hoạt động thể chất, bác sĩ có thể đề nghị dùng thuốc. Hầu hết các thuốc viên đái tháo đường không thích hợp để sử dụng trong khi mang thai, nhưng việc tiêm insulin hoặc một loại thuốc có tên là metformin có thể được yêu cầu để giúp kiểm soát bệnh tiểu đường thai kỳ của thai phụ.

5. Tìm hiểu thêm về kiểm soát glucose

5.1 Chế độ ăn uống

Một phần quan trọng trong quản lý bệnh tiểu đường thai kỳ liên quan đến chế độ ăn uống. Theo một kế hoạch ăn uống lành mạnh sẽ hỗ trợ:

- Quản lý lượng đường trong máu trong phạm vi mục tiêu được bác sĩ khuyên dùng

- Cung cấp đầy đủ dinh dưỡng cho thai phụ và thai nhi

- Đạt được những thay đổi trọng lượng thích hợp trong thời kỳ mang thai 

Đó là mục tiêu của bữa ăn thích hợp cho thai phụ kiểm soát bệnh tiểu đường. 

Chế độ ăn uống cho người tiểu đường thai kỳ

Hướng dẫn ăn uống lành mạnh trong thai kỳ:

- Ăn một lượng nhỏ thường xuyên và duy trì cân nặng khỏe mạnh

Bao gồm một ít carbohydrate trong mỗi bữa ăn và bữa ăn nhẹ (ví dụ như bánh mì Multigrain, bulgur, mì ống, khoai tây, đậu lăng, đậu xanh, đậu)

- Chọn các loại thực phẩm đa dạng cung cấp các chất dinh dưỡng mà thai phụ đặc biệt cần trong thai kỳ. Điều này có nghĩa là các loại thực phẩm bao gồm: canxi (ví dụ: Sữa và pho mát), sắt (ví dụ: Thịt đỏ, gà và cá), axit folic (ví dụ: rau lá xanh đậm nấu chín nhẹ, ít chất béo, đặc biệt là chất béo bão hòa (ví dụ: sử dụng dầu như canola , dầu ô liu và polyunsaturated và bơ thực vật và sử dụng thịt nạc như thịt gà không da và thực phẩm từ sữa ít chất béo)

- Lượng chất xơ cao

- Tránh thức ăn và đồ uống có chứa lượng đường lớn

- Chọn gạo Basmati hoặc Doongara - chúng có chỉ số đường huyết thấp hơn và sẽ giúp bạn no lâu hơn.

Người bệnh nên nhờ sự tư vấn của chuyên gia dinh dưỡng để có chế độ ăn thích hợp. 

Carbohydrates

Thực phẩm carbohydrate cung cấp glucose và sử dụng tạo năng lượng cho cơ thể. Để giúp kiểm soát lượng đường trong máu của bạn, điều quan trọng là phải dùng thực phẩm carbohydrate hợp lý trong ba bữa ăn và 2-3 bữa ăn nhẹ mỗi ngày. Thực phẩm có chứa carbohydrate bao gồm:

- Bánh mì Multigrain và ngũ cốc ăn sáng

- Pasta, gạo (tốt nhất là Basmati hoặc Doongara) và mì

- Khoai tây (điều độ), khoai lang và ngô

- Các loại đậu như đậu nướng, đậu đỏ và đậu lăng

- Trái cây

- Milks và yoghurts

- Thực phẩm chứa carbohydrate có chứa ít giá trị dinh dưỡng bao gồm sucrose ( đường), nước giải khát, cordials, nước ép trái cây, kẹo, bánh ngọt và bánh quy.

Trong một số trường hợp, có thể ăn đúng lượng (và loại) các loại thực phẩm carbohydrate nhưng vẫn có lượng đường trong máu cao. Nếu điều này xảy ra, điều quan trọng là cần tham khảo ý kiến bác sĩ

Chất béo

Cố gắng hạn chế lượng chất béo ăn, đặc biệt là chất béo bão hòa. Sử dụng chất béo lành mạnh như dầu hạt cải, dầu ô liu và không bão hòa đa, bơ thực vật, quả bơ và các loại hạt không ướp muối. Để hạn chế lượng chất béo bão hòa của, hãy lựa chọn ăn thịt nạc, thịt gà không da và thực phẩm từ sữa ít chất béo và tránh các thức ăn đã qua chế biến sẵn. 

Chất đạm

Bao gồm hai khẩu phần protein nhỏ mỗi ngày vì protein rất quan trọng cho sự phát triển của em bé và duy trì mẹ khỏe mạnh. Các loại thực phẩm protein bao gồm thịt nạc, thịt gà không da, cá, trứng và phô mai giảm béo. Những thực phẩm này không ảnh hưởng trực tiếp đến lượng đường trong máu của thai phụ. Sữa, sữa chua, sữa trứng và các loại đậu (đậu, đậu lăng và đậu xanh) cũng là những nguồn protein quan trọng. Tuy nhiên, hãy nhớ rằng chúng cũng chứa carbohydrate.

Lựa chọn thịt nạc trong bữa ăn

Canxi & sắt

Nhu cầu canxi và sắt tăng trong khi mang thai. Cố gắng bao gồm 2-3 bữa ăn ít chất béo giàu canxi mỗi ngày (1 khẩu phần = 250 ml sữa, 200 g sữa chua hoặc 2 lát phô mai). Sắt từ thịt đỏ, thịt gà và cá được hấp thụ dễ dàng. Tuy nhiên, nếu thai phụ là người ăn chay hoặc không thường xuyên ăn các loại thực phẩm này, có thể cần bổ sung sắt hoặc thuốc đa sinh tố mang thai. Thảo luận điều này với bác sĩ hoặc chuyên viên dinh dưỡng. 

Các cân nhắc về chế độ ăn uống khác

Thực phẩm dinh dưỡng sẽ không gây tăng cân quá mức hoặc làm tăng lượng đường trong máu của thai phụ, nên có thể được ăn tự do. Những thực phẩm này bao gồm các loại trái cây như dâu tây, chanh, và tất cả các loại rau (trừ khoai tây, ngô, khoai lang, khoai môn, đậu, đậu lăng và đậu xanh). Cố gắng bao gồm ít nhất 2 chén rau mỗi ngày.

Đồ uống

Thức uống tốt nhất cho cơ thể của thai phụ là nước, nước khoáng và nước soda - hãy thử với chanh hoặc chanh tươi cho một thứ gì đó khác biệt. 'Thức ăn' hoặc đồ uống không đường không phù hợp cho những người mắc bệnh tiểu đường.

Tuy nhiên các loại nước có ga và có chứa caffein có thể làm tăng nguy cơ loãng xương và có thể ảnh hưởng đến tâm trạng nên nên được mọi người tiêu thụ một cách vừa phải.

Chất ngọt thay thế

Việc sử dụng chất tạo ngọt mạnh đối với những người mắc bệnh tiểu đường là thích hợp hơn khi sử dụng đường tự nhiên.

>>>>> Có thể bạn quan tâm: Thực đơn ăn kiêng tham khảo mà thai phụ có thể áp dụng trong điều trị tiểu đường thai kỳ.

5.2 Giữ hoạt động đối với tiểu đường thai kỳ

Đối với phụ nữ bị tiểu đường thai kỳ, hoạt động thể chất cường độ vừa phải có thể giúp kiểm soát mức đường huyết. 'Trung bình' có nghĩa là hơi thở và nhịp tim tăng nhẹ nhưng đáng chú ý. Nếu không có điều kiện sản khoa hoặc y khoa cụ thể, thai phụ có thể tập thể dục một cách an toàn trong khi mang thai.

Tuy nhiên, tốt nhất là thảo luận điều này với bác sĩ sản khoa hoặc nữ hộ sinh trước khi thai phụ  bắt đầu bất kỳ chế độ tập thể dục nào trong thai kỳ.

Lợi ích của việc duy trì hoạt động: 

Hoạt động thể chất giúp giảm sức đề kháng insulin. Tập thể dục thường xuyên, như đi bộ, giúp tăng cường thể lực và chuẩn bị cho sự ra đời của em bé. Hoạt động thể chất cũng giúp kiểm soát lượng đường trong máu.

Hãy nhớ rằng, trước khi bắt đầu hoặc tiếp tục bất kỳ hình thức hoạt động thể chất nào, luôn luôn kiểm tra với bác sĩ sản khoa hoặc nữ hộ sinh của bạn.

Không bao giờ là quá muộn để bắt đầu tập luyên, và có nhiều cách để bệnh nhân có thể tiếp tục hoạt động như là một phần của thói quen hàng ngày. Về cơ bản, bất cứ thứ gì giúp thai phụ hoạt động thường tốt cho bệnh tiểu đường và cũng sẽ cải thiện cảm giác hạnh phúc tổng thể của bạn. Ví dụ, đi bộ là một cách tuyệt vời để hoạt động.

Kết hợp tập thể dục vào thai kỳ :

- Cách đi bộ nhiều hơn mỗi ngày

Dưới đây là một số mẹo về cách thai phụ có thể kết hợp nhiều bước đi vào cuộc sống.

+ Đi bộ đến các cửa hàng địa phương thay vì lái xe.

+ Bắt đầu một 'nhóm đi bộ' với gia đình hoặc bạn bè - có thể gặp nhau vào một thời điểm và ngày thường xuyên.

+ Đi cầu thang thay vì thang máy

+ Đứng và di chuyển trong khi dùng điền thoại 

+ Mua 'máy đếm bước chân' (hoặc 'bộ đếm bước'), một thiết bị nhỏ giúp thai phụ có thể tự ghi lại để đếm số bước hàng ngày của mình. Điều này sẽ giúp thai phụ đo lường mức độ đi bộ.

Hoạt động thể chất thích hợp

6. Tình trạng sau khi mang thai

Sau khi em bé được sinh ra, bệnh tiểu đường thai kỳ thường biến mất. Một xét nghiệm đường huyết đặc biệt (Xét nghiệm Dung nạp Glucose đường uống) (OGTT) được thực hiện sáu tuần sau khi sinh để đảm bảo rằng lượng đường trong máu đã trở lại bình thường. Tuy nhiên, những phụ nữ bị đái tháo đường thai kỳ có nguy cơ phát triển bệnh tiểu đường tuýp 2 sau này trong cuộc đời và nên được xét nghiệm bệnh tiểu đường ít nhất định kỳ 2 - 3 năm.

Nên kiểm tra bệnh tiểu đường:

- Ít nhất 2 đến 3 năm một lần

- Trước khi lập kế hoạch mang thai

- Khi cảm thấy không khỏe

7. Giảm nguy cơ phát triển bệnh tiểu đường tuýp 2

Trong khi nồng độ đường trong máu của người mẹ thường trở lại bình thường sau khi sinh, nhưng sau đó nguy cơ gia tăng bệnh tiểu đường tuýp 2 trong tương lai. Để giảm nguy cơ hoặc trì hoãn sự phát triển của bệnh tiểu đường loại 2, hãy ghi nhớ những điểm quan trọng sau đây:

- Duy trì hoặc đạt được trọng lượng khỏe mạnh. Cân bằng lượng thức ăn với mức độ hoạt động là cách tốt nhất để duy trì hoặc giảm bất kỳ trọng lượng cơ thể dư thừa nào.

- Ăn uống lành mạnh. Hạn chế chất béo bão hòa. Chọn thịt nạc, thịt gà không da và thực phẩm từ sữa ít chất béo. Hạn chế thực phẩm chế biến và chiên. Ăn nhiều rau, đậu, trái cây, bánh mì nguyên hạt và ngũ cốc.

- Vận động cơ thể. Đặt mục tiêu bao gồm ít nhất 30 phút hoạt động thể lực cường độ vừa phải trong hầu hết các ngày. Thai phụ nên thảo luận về kế hoạch hoạt động thể chất của mình với bác sĩ trước khi bắt đầu bất kỳ chế độ tập thể dục nào.

- Kiểm tra lượng đường trong máu. Điều quan trọng là phải kiểm tra đường huyết mỗi 1-2 năm một lần. Thảo luận điều này với bác sĩ điều trị.

8. Thai phụ có thể cho con bú nếu bị tiểu đường thai kỳ không?

Cho con bú được khuyến cáo cho tất cả phụ nữ, kể cả phụ nữ bị tiểu đường thai kỳ. Nuôi con bằng sữa mẹ là sự khởi đầu tốt nhất cho em bé của bạn và có thể giúp bạn trở lại cân nặng trước khi mang thai.

Thai phụ nên có những kiểm soát tốt tiểu đường thai kỳ để tránh những nguy hiểm ảnh hưởng tới thai nhi và giảm nguy cơ mắc bệnh tiểu đường tuýp 2 của mẹ bầu sau này. Vì thế, nên chú ý những điểm mà bài viết đã nêu trên.