Chỉ số đường huyết lúc đói

Chỉ số đường huyết lúc đói là lượng đường glucose trong máu đo được khi đói, tức là không ăn hay uống bất cứ thứ gì có đường, tinh bột tối thiểu trong vòng 8 giờ. Chỉ số này là manh mối quan trọng để chẩn đoán bệnh tiểu đường và đánh giá hiệu quả điều trị bệnh. Vậy, chỉ số đường huyết lúc đói bao nhiêu là thấp, bình thường, cao?

1. Ý nghĩa của chỉ số đường huyết lúc đói

Xét nghiệm đường huyết lúc đói (https://kienthuctieuduong.vn/chi-so-duong-huyet-luc-doi/)là cách nhanh nhất và đơn giản nhất để chẩn đoán bệnh tiểu đường, thông qua đo lường mức độ glucose – một loại đường đơn – trong máu. Chỉ số này còn giúp người bệnh tiểu đường đánh giá hiệu quả điều trị.

Thức ăn có chứa chất bột, đường sau khi vào đường tiêu hóa sẽ được chuyển đổi thành đường glucose và khiến đường huyết tăng cao. Khi đó, tuyến tụy ngay lập tức sản sinh ra lnsulin, giúp vận chuyển đường từ máu vào tế bào để cơ thể sử dụng và một phần dự trữ tại gan dưới dạng glycogen. Giữa các bữa ăn, glycogen được giải phóng từ từ thành glucose và giữ đường huyết ổn định. Khi mắc bệnh tiểu đường, tuyến tụy giảm khả năng sản xuất lnsulin, hoặc lnsulin không được sử dụng đúng cách (đề kháng lnsulin) hoặc kết hợp cả 2 nguyên nhân, khiến đường tích tụ lại trong máu thay vì đi vào tế bào.

Nếu không được điều trị, đường huyết tăng cao kéo dài sẽ dẫn đến một loạt các biến chứng nguy hiểm. Phát hiện sớm tiểu đường thông qua chỉ số đường huyết lúc đói giúp bạn có kế hoạch phòng ngừa những biến chứng này.

2. Chỉ số đường huyết lúc đói bao nhiêu thì bị bệnh tiểu đường?

Hỏi: Chỉ số đường huyết lúc đói 5.7 mmol/l đã bị tiểu đường chưa?

Đáp: Xét nghiệm chỉ số đường huyết lúc đói là 5.7 mmol/l. Muốn chẩn đoán có bị tiền đái tháo đường hay không, mọi người nên đến bệnh viện để bác sĩ đo chỉ số đường huyết một lần nữa. Nếu đường huyết vẫn ở mức 5.6 - 5.7 mmol/l, bạn chỉ cần tích cực chế độ ăn và luyện tập để đưa về ngưỡng bình thường. Nhưng nếu đường huyết chấp chới ở mức 5.9 - 6.0 hoặc dưới 7 mmol/l, bạn cần làm thêm nghiệm pháp tăng đường huyết (uống thêm 75 gam đường, sau đó đo đường huyết sau 2 giờ) để chẩn đoán chính xác xem bạn có bị đái tháo đường hay không. Tuy nhiên, dù chỉ số đường huyết lúc đói ở mức 5.6 - 5.7 mmol/l hay đã bị bệnh đái tháo đường thì việc luyện tập của bạn là vô cùng cần thiết.

Người bệnh phải nhịn ăn (không uống nước ngọt, có thể uống nước lọc hoặc nước đun sôi để nguội) ít nhất 8 giờ (nhịn đói qua đêm từ 8 – 14 giờ). Sau khi lấy máu, bác sỹ sẽ sử dụng thiết bị chuyên nghiệp để đo mức glucose có trong mẫu máu đó.

Đường huyết lúc đói dưới 70 mg/dL (hoặc 3.9 mmol/L) là thấp, khi đó một số người có biểu hiện hạ đường huyết với các triệu chứng: đói cồn cào, tay chân run rẩy, choáng váng, đổ mồ hôi… Cách xử lý là ngậm 1 viên kẹo ngọt, uống chút nước đường hoặc cốc nước hoa quả.

Đường huyết lúc đói bình thường từ 70 – 100 mg/dL (3.9 – 5.5 mmol/L). Nếu mức này từ 126mg/dL trở lên (kiểm tra 2 lần cách nhau 1 – 7 ngày) bạn đã mắc tiểu đường tuýp 2. Nếu nằm trong khoảng 100 – 125 mg/dL (5.6 – 6.9 mmol/L), bạn đang bị rối loạn đường huyết lúc đói, tức là tiền tiểu đường.

Một số nguyên nhân khác cũng gây tăng đường huyết lúc đói, bao gồm cường giáp, viêm tuyến tụy, ung thư tuyến tụy và một số bệnh ung thư khác.

3. Chỉ số đường huyết lúc đói an toàn ở người bệnh tiểu đường

Chỉ số đường huyết lúc đói ở người bệnh tiểu đường bao nhiêu là tốt sẽ khác nhau ở từng người, phụ thuộc vào thời gian mắc bệnh, tình trạng bệnh, các bệnh mắc kèm hoặc biến chứng. Ví dụ, một người bệnh tiểu đường lâu năm, đường huyết lúc đói mục tiêu sẽ phải cao hơn người mới được chẩn đoán.

Bộ y tế khuyến cáo, mức chỉ số đường huyết lúc đói an toàn như sau:

- Với người bệnh tiểu đường trưởng thành, không có thai nên là: 80 – 130 mg/dL (4.4 – 7.2 mmol/L).

- Với người già, mạnh khỏe, tiên lượng sống tốt: 90 – 130 mg/dL (5.0 – 7.2 mmol/L); sức khỏe trung bình 90 – 150 mg/dL (5.0 – 8.3 mmol/L); sức khỏe rất yếu 100 – 180 mg/dL (5.5 – 10.0 mmol/L).

* Lưu ý:

Đường huyết lúc đói là giá trị thay đổi phụ thuộc vào thời điểm đo. Do đó, để đánh giá được toàn cảnh quá trình điều trị tiểu đường, người bệnh nên kiểm tra thêm chỉ số HbA1c – cho biết hiệu quả kiểm soát đường huyết trong vòng 90 ngày. Dưới đây là bảng tương quan giữa chỉ số đường huyết và HbA1c.

4. Nên xét nghiệm đường huyết lúc đói bao lâu một lần?

Hiệp hội Tiểu đường Hoa Kỳ (ADA) khuyến cáo, nếu bạn trên 45 tuổi, không có nguy cơ mắc tiểu đường, nên kiểm tra đường huyết lúc đói 2 – 3 năm/lần.

Nếu bạn có một trong các yếu tố sau đây, nên kiểm tra định kỳ 1 năm/1 lần (hoặc 6 tháng/lần nếu có nhiều nguy cơ):

- Ít hoạt động thể chất

- Gia đình có người mắc tiểu đường tuýp 2

- Bị tiểu đường thai nghén hoặc sinh con trên 4kg

- Huyết áp cao từ 140/90mmHg trở lên hoặc đang được điều trị cao huyết áp

- Có mức độ cholesterol lipoprotein tỷ trọng cao (HDL) 35 mg/dL hoặc ít hơn; hoặc có mức triglyceride lớn hơn 250 mg/dL.

- Bị hội chứng buồng chứng đa nang

- Có tiền sử bệnh tim mạch

- Đề kháng lnsulin hoặc các vấn đề sức khỏe liên quan đến kháng lnsulin

Nếu bạn bị tiền tiểu đường, nên kiểm tra đường huyết định kỳ hàng tháng, sau đó cách 2 – 3 tháng tùy thuộc chỉ định của bác sĩ.

Trong trường hợp đã mắc bệnh tiểu đường, cần theo dõi chỉ số đường huyết lúc đói hàng tháng (hoặc tối thiểu 2 tháng/lần). Có thể kèm theo xét nghiệm HbA1c nếu kiểm tra tại các bệnh viện lớn, từ tuyến tỉnh trở lên.

Xem thêm chi tiết:

- Mẹo ăn uống ở ngoài đối với bệnh tiểu đường

- Biến chứng bàn chân tiểu đường

- Nguyên nhân và triệu chứng của hạ đường huyết